Ενότητα 1 - Τι σημαίνει κλιματική αλλαγή;
Όλες οι εικονογραφήσεις εκτός από την εικόνα φόντου: © fbw4/Julia Beckel, διατίθεται με την άδεια Creative Commons BY-NC-SA.
Στις μέρες μας όλοι μιλούν για το κλίμα
Κλιματική αλλαγή, ή κλιματική καταστροφή ή κλιματική κρίση – μετά τις πρόσφατες πλημμύρες, δασικές πυρκαγιές και κατολισθήσεις, είμαστε βέβαιοι ότι θέλετε να μάθετε περισσότερα για την «κλιματική αλλαγή».
Μπορεί να ακούγεται περίπλοκο, αλλά θα το εξηγήσουμε με απλό τρόπο, με τη μορφή ερωτήσεων και απαντήσεων, ώστε να το καταλάβουν όλοι. Η κλιματική αλλαγή είναι σημαντική γιατί επηρεάζει τον κόσμο μας και όλοι μπορούμε να κάνουμε κάτι για να βοηθήσουμε.
Ας ξεκινήσουμε με τις ερωτήσεις για το κλίμα και ας τις απαντήσουμε!
1. Τι είναι η Κλιματική Αλλαγή;
Σκεφτείτε τον καιρό έξω. Μερικές φορές κάνει ζέστη, και μερικές φορές κάνει κρύο. Αυτό είναι φυσιολογικό και αλλάζει από μέρα σε μέρα. Αλλά όταν μιλάμε για «κλίμα», εννοούμε τον μέσο καιρό (κατά μέσο όρο καιρικές συνθήκες) για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Το Κλίμα της Γης:
Η Γη μας έχει το δικό της είδος καιρού, που ονομάζουμε «κλίμα». Για μεγάλο χρονικό διάστημα, η Γη είχε ένα σταθερό κλίμα, πράγμα που σημαίνει ότι είχε το ίδιο είδος καιρού για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτό ήταν καλό γιατί τα φυτά, τα ζώα και οι άνθρωποι το συνήθισαν.
2. Γιατί αλλάζει το κλίμα;
Τώρα, το κλίμα της Γης μας αλλάζει και γίνεται όλο και πιο ζεστό.
Τι συμβαίνει όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει;
Όταν η θερμοκρασία στη Γη αυξάνεται, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα. 
Ο πάγος στον Βόρειο και τον Νότιο Πόλο αρχίζει να λιώνει και αυτό κάνει τη στάθμη της θάλασσας να ανεβαίνει. Αυτό μπορεί να προκαλέσει πλημμύρες σε ορισμένα σημεία. Ο καιρός μπορεί επίσης να γίνει πιο ακραίος. Ορισμένα μέρη γίνονται πιο ζεστά και άλλα έχουν περισσότερη βροχή ή χιόνι.
Γιατί αλλάζει το κλίμα;
Ο κύριος λόγος είναι επειδή οι άνθρωποι κάνουν πράγματα που προκαλούν την αύξηση της θερμοκρασίας στη Γη. Ένα σημαντικό ζήτημα είναι η καύση μεγάλης ποσότητας άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου. Αυτό οδηγεί στη δημιουργία των λεγόμενων «αερίων του θερμοκηπίου», την έκλυσή τους στον αέρα, και τη συσσώρευσή τους σαν μια μεγάλη κουβέρτα. Αυτά τα αέρια παγιδεύουν τη θερμότητα από τον ήλιο και κάνουν τη Γη πιο ζεστή (φαινόμενο θερμοκηπίου).
3. Γιατί θα πρέπει να μας ενδιαφέρει;
Θα πρέπει να ενδιαφερθούμε για την αλλαγή του κλίματος γιατί μπορεί να βλάψει εμάς και τη Γη. Μπορεί να δυσκολέψει την εύρεση καθαρού νερού, την καλλιέργεια τροφίμων και την απόκτηση μίας ασφαλούς κατοικίας. Μπορεί επίσης να κάνει τα ζώα και τα φυτά να αγωνίζονται για να επιβιώσουν.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Τα καλά νέα είναι ότι όλοι μπορούμε να κάνουμε κάτι για να βοηθήσουμε.
Στις παρακάτω ενότητες, μπορείτε να βρείτε πολλές χρήσιμες συμβουλές για το πώς να εξοικονομήσετε ενέργεια στο νοικοκυριό σας και καθώς ταξιδεύετε, και πώς να βοηθήσετε το κλίμα όταν πηγαίνετε για ψώνια ή ετοιμάζετε φαγητό.
Αλλά πρώτα ας μιλήσουμε λίγο περισσότερο για το κλίμα, και ειδικά για αυτό το ερώτημα: Γίνεται όντως η γη θερμότερη;
4. Αυξάνει πράγματι η θερμοκρασία της γης;
Φανταστείτε ότι έχετε ένα θερμόμετρο, όπως αυτό που χρησιμοποιείτε για να δείτε πόσο ζέστη ή κρύο κάνει έξω. Οι επιστήμονες σε όλο τον κόσμο χρησιμοποιούν μεγάλα θερμόμετρα για να ελέγξουν τη θερμοκρασία της Γης. Το κάνουν αυτό εδώ και πολλά χρόνια.
Αυτά τα θερμόμετρα μας λένε κάτι ενδιαφέρον. Δείχνουν ότι, κατά μέσο όρο, η θερμοκρασία στη Γη αυξάνεται συνεχώς. Δεν είναι μόνο ένα ή δύο χρόνια. Συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια. Είναι αυτό που λέμε « υπερθέρμανση του πλανήτη ».
Πώς το γνωρίζουμε;
Οι επιστήμονες εξετάζουν πολλά δεδομένα, όπως μετρήσεις θερμοκρασίας από όλο τον κόσμο. Βλέπουν ότι η θερμοκρασία αυξάνεται συνεχώς και χρησιμοποιούν αυτές τις πληροφορίες για να καταλάβουν τι συμβαίνει στη Γη μας.
Γιατί η θερμοκρασία ανεβαίνει;
Ένας σημαντικός λόγος είναι εξαιτίας αυτών των λεγόμενων «αερίων του θερμοκηπίου». Είναι σαν μια μεγάλη κουβέρτα γύρω από τη Γη. Παγιδεύουν τη θερμότητα από τον ήλιο και κάνουν τον πλανήτη μας θερμότερο. Όταν οι άνθρωποι κάνουν κατάχρηση των ορυκτών καυσίμων (άνθρακας, πετρέλαιο και φυσικό αέριο), παράγονται περισσότερα από αυτά τα «αέρια».
5. Πώς λειτουργεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου;
Φανταστείτε ότι βρίσκεστε μέσα σε ένα αυτοκίνητο μια ηλιόλουστη μέρα. Τα παράθυρα του αυτοκινήτου είναι ανεβασμένα και ο ήλιος λάμπει. Μετά από λίγο, αρχίζει να φαίνεται ότι ανεβαίνει η θερμοκρασία, ή ακόμη και ότι ανεβαίνει πάρα πολύ. Αυτό μοιάζει λίγο με αυτό που συμβαίνει στη Γη μας, αλλά με κάποια ιδιαίτερα στοιχεία στον αέρα.
Η κουβέρτα της Γης:
Σκεφτείτε τη Γη μας σαν να φοράει μια ζεστή κουβέρτα. Αποτελείται από ορισμένα ειδικά αέρια στην ατμόσφαιρα. Τα ονομάζουμε «αέρια του θερμοκηπίου». Τα πιο σημαντικά είναι το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο και οι υδρατμοί. Αυτά τα αέρια είναι σαν μια ζεστή κουβέρτα γιατί εμποδίζουν τον πλανήτη μας να κρυώσει πολύ.
Ο ήλιος μας στέλνει φως και θερμότητα. Αυτό το φως είναι σαν μια μεγάλη ζεστή αγκαλιά από τον ήλιο. Είναι καλό γιατί κάνει τη Γη μας να έχει την κατάλληλη θερμοκρασία για να ζήσουμε.
6. Τι συμβαίνει μετά;
Τώρα, όταν το φως του ήλιου έρχεται στη Γη, ένα μέρος του επιστρέφει πίσω στο διάστημα, και αυτό είναι εντάξει. Αλλά ένα μέρος του παραμένει. Σε αυτό το σημείο μπαίνουν στο παιχνίδι τα αέρια του θερμοκηπίου.
Τα αέρια του θερμοκηπίου είναι σαν αόρατες ασπίδες στον ουρανό. Παγιδεύουν λίγη από τη ζεστασιά του ήλιου και τον κρατούν κοντά στη Γη. Αυτό είναι καλό στην κατάλληλη ποσότητα γιατί κάνει τον πλανήτη μας αρκετά ζεστό ώστε να ζούνε άνετα τα φυτά, τα ζώα και ο άνθρωπος.
7. Πάρα πολλά αέρια θερμοκηπίου:
Αλλά εδώ είναι το πρόβλημα: Όταν οι άνθρωποι καίνε πολλά υλικά όπως άνθρακα, πετρέλαιο και αέριο για ενέργεια (όπως η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ή η οδήγηση αυτοκινήτων), παράγουμε περισσότερα αέρια θερμοκηπίου. Αυτό είναι σαν να βάζουμε πάρα πολλές κουβέρτες στον πλανήτη μας. Ανεβαίνει η θερμοκρασία του, και αυτό δεν είναι καλό.
Όταν υπάρχουν πάρα πολλά αέρια θερμοκηπίου, η Γη μας θερμαίνεται όλο και περισσότερο. Αυτό μπορεί να αλλάξει τον καιρό, να λιώσει τους πάγους και να προκαλέσει προβλήματα σε φυτά, ζώα και ανθρώπους.
Αυτό το ονομάζουμε «κλιματική αλλαγή» και δεν είναι καλό για τον πλανήτη μας.
Τι συμβαίνει λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη;
Πιο ζεστός καιρός / Πιο ζεστές μέρες και νύχτες!
Λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη, η Γη γίνεται όλο και πιο θερμή. Αυτό σημαίνει ότι οι μέρες και οι νύχτες μπορεί να φαίνονται πραγματικά θερμές. Μερικές φορές, μπορεί να κάνει πολύ ζέστη, και αυτό δεν είναι τόσο καλό.
- Τρελός καιρός:
Η υπερθέρμανση του πλανήτη μπορεί να κάνει τον καιρό να τρελαθεί λίγο. Σε ορισμένα μέρη μπορεί να βρέχει πάρα πολύ και σε άλλα ίσως όχι αρκετά. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν είτε πλημμύρες είτε δασικές πυρκαγιές. Αλλά καθιστά επίσης δύσκολη την επιβίωση των φυτών και των ζώων.
- Λιώσιμο πάγων:
Όταν η θερμοκρασία αυξάνεται, ο πάγος σε μέρη όπως ο Βόρειος και ο Νότιος Πόλος αρχίζει να λιώνει. Αυτό μπορεί να κάνει τη στάθμη της θάλασσας να ανέβει και το νερό μπορεί να φτάσει εκεί που δεν θα έπρεπε. Αυτό μπορεί να προκαλέσει πλημμύρες σε ορισμένα σημεία.
- Τυφώνες και καταιγίδες:
Οι ωκεανοί θερμαίνονται επίσης. Αυτό μπορεί να επηρεάσει τα θαλάσσια ζώα και τα μέρη που ζουν. Μπορεί επίσης να προκαλέσει μεγάλες θύελλες, όπως τυφώνες, ή ακόμη και πιο ίσχυρές.
- Πως επηρεάζονται τα ζώα και τα φυτά:
Τα φυτά και τα ζώα χρειάζονται ένα συγκεκριμένο είδος καιρού για να επιβιώσουν. Όταν κάνει πολύ ζέστη ή πολύ βροχή, μπορεί να δυσκολευτούν να βρουν φαγητό και μέρη για να ζήσουν. Αυτό μπορεί να τα κάνει να αρρωστήσουν ή ακόμα και να εξαφανιστούν.
- Χάνοντας όμορφα μέρη:
Μερικά από τα πιο όμορφα μέρη στη Γη, όπως οι κοραλλιογενείς ύφαλοι και οι παγετώνες, κινδυνεύουν λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Καθώς η Γη θερμαίνεται, αυτά τα μέρη μπορεί να εξαφανιστούν.
Γιατί είναι πραγματικότητα η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή;
Ίσως ακούσετε κάποιους να λένε ότι η κλιματική αλλαγή είναι απάτη. Μπορεί να πουν ότι δεν είναι αλήθεια. Αλλά οι περισσότεροι επιστήμονες σε όλο τον κόσμο συμφωνούν ότι είναι αληθινή, και να γιατί.
Γιατί να πιστεύουμε τους επιστήμονες;
Οι επιστήμονες είναι σαν ντετέκτιβ. Ψάχνουν για ενδείξεις και λύνουν μεγάλα μυστήρια. Η κλιματική αλλαγή είναι ένα μεγάλο μυστήριο και οι επιστήμονες τη μελετούν εδώ και πολύ καιρό.
Ένα σημαντικό πράγμα που πρέπει να γνωρίζετε είναι ότι επιστήμονες από όλο τον κόσμο συμφωνούν σχετικά με την κλιματική αλλαγή. Έχουν μελετήσει πολύ το κλίμα του πλανήτη μας και μοιράζονται τα ευρήματά τους με όλους.
- Εξετάζοντας τα στοιχεία:
Οι επιστήμονες δεν κάνουν υποθέσεις μόνο για την κλιματική αλλαγή. Εξετάζουν τα γεγονότα και τα στοιχεία. Χρησιμοποιούν πράγματα όπως δεδομένα καιρού, δείγματα πάγου και αρχεία από πολύ παλιά.
Οι επιστήμονες μπορούν επίσης να κοιτάξουν πίσω στο χρόνο. Μελετούν παλιά πράγματα όπως δαχτυλίδια δέντρων και πυρήνες πάγου. Αυτά τα πράγματα δείχνουν ότι όταν υπάρχουν περισσότερα αέρια θερμοκηπίου, η Γη θερμαίνεται.
- Αέρια θερμοκηπίου:
Ένα πράγμα που ανακάλυψαν είναι ότι μόνο από τότε που οι άνθρωποι άρχισαν να καίνε τεράστιες ποσότητες άνθρακα, βενζίνης και πετρελαίου, τα ανθρωπογενή «αέρια του θερμοκηπίου» αυξήθηκαν. Και ταυτόχρονα η Γη έγινε πιο θερμή.
- Μπορούμε να το δούμε να συμβαίνει:
Σήμερα, μπορούμε να δούμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Κάνει όλο και πιο πολύ ζέστη, οι πάγοι λιώνουν και υπάρχουν πιο ακραία καιρικά φαινόμενα όπως καταιγίδες και πλημμύρες.
Ευχαριστούμε που το διαβάσατε!!